0 00
 |
Hilafet tartışmalarının kelam ilmi için önemi nedir? |
Hilafet tartışmaları, Hz. Muhammed'in vefatından sonra halife seçimiyle ilgili çıkan ihtilaflardır. Bu anlaşmazlıklar, Şia ve ehl-i sünnet arasında görüş ayrılıklarına neden olmuştur.
Hz. Peygamber, vefat etmeden önce kendisinden sonra kimin yönetimi devralacağını (halefini) tayin etmemiş, hatta halife seçimi için geçerli kuralları belirlememiştir.
Hilafet tartışmaları
Hz. Peygamber'in vefatından sonra ensar ile muhacir arasında meydana gelen ilk tartışmaların konusu "hilafet meselesi" olmuştur. Hilafet tartışmaları, olarak da bilinen bu olaylar şöyle cereyan etmiştir:
Kur'an ayetlerinde ve hadislerde halifenin seçimiyle ilgili açık bir ayet bulunmamaktadır. Zaten böyle bir durumda hilafetle alakalı bir tartışma gündeme gelmezdi. Buradan hilafetin dini değil siyasi bir rol olduğu anlaşılmaktadır.
Nitekim dönemin müslümanları halife seçiminde genel kaide olarak istişare ve tavsiye ile (Al-i İmran:159, Şura:38), liyakate dayalı ve adaletli olarak (Nisa:58, Nahl:43) hareket etmişlerdir.
Kelam
Esasında halife, siyasi bir kavramdır ve idari yapının devamı için gerekli bir görevidir. Bu bağlamda hilafet konusu İslam hukukunun çalışma alanındadır.
Bu ihtilaflar sonucunda Hariciler ve Şia fırkaları doğmuştur. Bu tartışmalar ekseninde şekillenen ve Şia gibi fikri hareketlerin konuyu itikadi (inançla ilgili) alana çekmeleriyle birlikte Ehl-i Sünnet alimleri de cevaben konuya dahil olmak zorunda kalmıştır.
Görüşler
Bu ihtilaf o an için kapanmış olsa da daha sonraları "halife olma hakkı" konusunda şu tartışmalara neden olmuştur.
Hilafet tartışmaları
Hz. Peygamber'in vefatından sonra ensar ile muhacir arasında meydana gelen ilk tartışmaların konusu "hilafet meselesi" olmuştur. Hilafet tartışmaları, olarak da bilinen bu olaylar şöyle cereyan etmiştir:
- ensar, Sa'd bin Ubade'nin halife olmasına karar vermiştir.
- muhacirden Hz. Ebu Bekir ve Hz.Ömer duruma itiraz etmiştir.
- ensar, "O'na (Hz. Peygamber'e) biz yardım ettik, hafelik bizimdir.", şeklinde itiraz etmiştir.
- muhacir, "Biz daha önce müslüman olduk.", demiştir.
- ensar, "bir emir ensardan bir emir muhacirlerden olsun" şeklinde öneri getirmiştir.
- Hz. Ebu Bekir'in "İmamlar Kureyş'tendir." diye rivayet ettiği hadis üzerine ensarın da kabul etmesiyle konu kapanmıştır.
Kur'an ayetlerinde ve hadislerde halifenin seçimiyle ilgili açık bir ayet bulunmamaktadır. Zaten böyle bir durumda hilafetle alakalı bir tartışma gündeme gelmezdi. Buradan hilafetin dini değil siyasi bir rol olduğu anlaşılmaktadır.
Nitekim dönemin müslümanları halife seçiminde genel kaide olarak istişare ve tavsiye ile (Al-i İmran:159, Şura:38), liyakate dayalı ve adaletli olarak (Nisa:58, Nahl:43) hareket etmişlerdir.
Kelam
Esasında halife, siyasi bir kavramdır ve idari yapının devamı için gerekli bir görevidir. Bu bağlamda hilafet konusu İslam hukukunun çalışma alanındadır.
Bu ihtilaflar sonucunda Hariciler ve Şia fırkaları doğmuştur. Bu tartışmalar ekseninde şekillenen ve Şia gibi fikri hareketlerin konuyu itikadi (inançla ilgili) alana çekmeleriyle birlikte Ehl-i Sünnet alimleri de cevaben konuya dahil olmak zorunda kalmıştır.
Görüşler
Bu ihtilaf o an için kapanmış olsa da daha sonraları "halife olma hakkı" konusunda şu tartışmalara neden olmuştur.
- Ehl-i sünnet ve Hariciler'e göre halife seçimle (istişareye dayalı olarak) belirlenmiştir ve bu doğru olan yöntemdir.
- Şia'ya göre Hz. Peygamber kendisinden sonra Hz. Ali'yi halife tayin etmiştir. Bu yüzden halife seçimi insanlar tarafından yapılamaz. (Ayrıca kırtas hadisesi makalesini inceleyebilirsiniz.)
Bu alana not ekleyebilirsiniz.
Başka bir sorunuz mu var?
Yorumlar (0)
Henüz yorum yapılmamış.
