0 00
 |
Elektrik yükü nedir? |
Elektrik yükü, maddelerin etkileşimi sırasında elektronların doğrudan alışverişi veya yeniden düzenlenmesi sonucu, proton ve elektron sayılarındaki dengesizlik nedeniyle oluşur. Elektrik yükü birimi Coulomb (C) ile ifade edilir.
Elektron - proton
Atomlar proton, elektron ve nötronlardan oluşur. Atom çekirdeğinde bulunan pozitif (+) yüklü protonlar ile çekirdeğin çevresinde bulunan negatif (-) yüklü elektronların sayılarındaki dengesizlik (proton ve elektron sayılarının eşit olmaması) maddelerin elektrikle yüklü (İng: electric charge) olmasını sağlar.
Protonların ve elektronların yükleri eşit büyüklükte ve zıt işaretlidir. Bir atomun yük durumu proton ve elektron sayıları ile belirlenir. Buna göre:
Bir elektron ya da proton yükü birim yük (elementer yük) olarak kabul edilir.
Elektrik yükü kesiklidir (kuantizedir/kuantumludur) yani yalnızca belirli değerler alabilir ve bu değerler temel bir yük biriminin katları olarak bulunur. Elektriksel yükün miktarı, elektron ve proton sayıları arasındaki farkı ifade eden tam sayıdır.
Elektrikle yüklenme
Cisimlerin elektron alarak ya da kaybederek yük dengesinin bozulması olayına elektrikle yüklenme denir.
Elektrikle yüklenmenin kaynağı serbest elektronların (temas ile) alışverişi ya da (temas olmaksızın) yeniden düzenlenmesidir.
Nötr madde elektron kazanarak negatif yükle, elektron kaybederek pozitif yükle yüklenmiş olur. Elektriksel olarak yüklü cisimler doğrudan elektriksel etki gösterirken, nötr (yüksüz) cisimler yalnızca bir elektrik alan içindeyken etki (kutuplaşma/polarizasyon gibi) gösterir.
Yük korunumu
Elektrik yükleri korunumludur, yani sistemin toplam yükü değişmez.
Yalıtılmış bir ortamda, iki nötr maddeden biri elektron alarak negatif yüklenmiş ise diğeri elektron kaybederek pozitif yüklenmiş olur.
Örnek
Günlük hayatta elektrik yüklerinin varlığı şu gözlemlerle fark edilebilir:
Elektrikle yüklenme üç şekilde gerçekleşir:
Atomlar proton, elektron ve nötronlardan oluşur. Atom çekirdeğinde bulunan pozitif (+) yüklü protonlar ile çekirdeğin çevresinde bulunan negatif (-) yüklü elektronların sayılarındaki dengesizlik (proton ve elektron sayılarının eşit olmaması) maddelerin elektrikle yüklü (İng: electric charge) olmasını sağlar.
Protonların ve elektronların yükleri eşit büyüklükte ve zıt işaretlidir. Bir atomun yük durumu proton ve elektron sayıları ile belirlenir. Buna göre:
- proton = elektron ise yüksüz yani nötr denir.
- proton > elektron ise pozitif yüklü denir.
- elektron > proton ise negatif yüklü denir.
Bir elektron ya da proton yükü birim yük (elementer yük) olarak kabul edilir.
1 e.y (elementer yük) = 1,6.10-19 C (Coulomb)
Elektrik yükü kesiklidir (kuantizedir/kuantumludur) yani yalnızca belirli değerler alabilir ve bu değerler temel bir yük biriminin katları olarak bulunur. Elektriksel yükün miktarı, elektron ve proton sayıları arasındaki farkı ifade eden tam sayıdır.
Elektrikle yüklenme
Cisimlerin elektron alarak ya da kaybederek yük dengesinin bozulması olayına elektrikle yüklenme denir.
Elektrikle yüklenmenin kaynağı serbest elektronların (temas ile) alışverişi ya da (temas olmaksızın) yeniden düzenlenmesidir.
Nötr madde elektron kazanarak negatif yükle, elektron kaybederek pozitif yükle yüklenmiş olur. Elektriksel olarak yüklü cisimler doğrudan elektriksel etki gösterirken, nötr (yüksüz) cisimler yalnızca bir elektrik alan içindeyken etki (kutuplaşma/polarizasyon gibi) gösterir.
Yük korunumu
Elektrik yükleri korunumludur, yani sistemin toplam yükü değişmez.
Yalıtılmış bir ortamda, iki nötr maddeden biri elektron alarak negatif yüklenmiş ise diğeri elektron kaybederek pozitif yüklenmiş olur.
Örnek
Günlük hayatta elektrik yüklerinin varlığı şu gözlemlerle fark edilebilir:
- Plastik bir tarağın veya balonun saçlara sürtüldükten sonra küçük kağıt parçalarını ya da usluktan akan suyu kendine çekmesi.
- İpek beze sürtülmüş cam çubuğun küçük kağıt parçalarını çekmesi.
Elektrikle yüklenme üç şekilde gerçekleşir:
Bu alana not ekleyebilirsiniz.
Başka bir sorunuz mu var?
Yorumlar (0)
Henüz yorum yapılmamış.
