010
Aralarında asal olan sayıların çarpımına bölünebilme kuralı nedir?

Aralarında asal sayıların çarpımı ile oluşan sayıya bölünebilme kuralına göre, aralarında asal çarpanların her birine bölünebilen bir tam sayı, bu sayıların çarpımına da tam bölünür.

Kural
Aralarında asal olan sayıların çarpımına bölünebilme kuralı şöyledir:
  • aralarında asal iki farklı sayıya bölünebilen bir sayı, bu iki sayının çarpımına da bölünebilir.
Bu ifadeyi şöyle açabiliriz:
  • a ve b aralarında asal iki farklı sayı,
  • c sayısı, a ile b'nin çarpımı, c=a.b çarpımı olsun.
Yukarıda verilen kurala göre a ve b'ye bölünebilen bir X sayısı, bu iki sayının çarpımı olan c'ye de bölünebilir. Eğer X sayısı c'ye bölünüyorsa aynı zamanda hem a hem de b ile tam (kalansız) bölünür.
  • X=c.k (k ϵ  Z)
  • X=a.m (m ϵ  Z)
  • X=b.n (n ϵ  Z)
Örneğin,
  • hem 3 hem de 2 ile bölünebilen bir sayı 6 ile de bölünebilir.
  • bunun tersi de doğrudur: bir sayı 6 ile bölünebiliyorsa hem 2 hem de 3 ile de bölünebilir.
    • örneğin 24 sayısı hem 6'ya hem de 2'ye ve 3'e bölünebilir.
Benzer şekilde:
  • hem 3 hem de 4 ile bölünebilen bir sayı 12 ile de bölünebilir ve bir sayı 12 ile bölünebiliyorsa hem 3 hem de 4 ile de bölünebilir.
  • hem 3 hem de 5 ile bölünebilen bir sayı 15 ile de bölünebilir ve bir sayı 15 ile bölünebiliyorsa hem 3 hem de 5 ile de bölünebilir.
  • örnekler böylece çoğaltılabilir.
Örnek
4 ve 7 aralarında asal iki sayıdır. Bu iki sayının çarpımı 28'dir.
  • hem 4'e hem de 7'ye bölünebilen X=112 sayısı 28'e de tam bölünür.
  • X=115 sayısının 28 ile bölümünden kalan 3'tür; aynı zamanda 4 ve 7 ile bölümünden kalanlar da 3'tür.
Örnek
Dört basamaklı 456a sayısı 6'ya bölünebildiğine göre a kaçtır?
  • 456a sayısı hem 3 hem de 2'ye bölünmelidir.
  • 2 ile bölünebilme kuralına göre a={0,2,4,6,8} olabilir.
  • 3 ile bölünebilme kuralına göre 4+5+6+a=15+a=3k (k ϵ  Z) olmalıdır. 15 3'e tam bölündüğüne göre a 3'ün katı olmalıdır.
  • o halde a = {0, 6} olabilir.
Örnek
315y sayısının 12 ile bölümünden kalan 6'dır. Buna göre y kaçtır?
  • 315y=12k+6 şeklinde yazılabilir. (k ϵ  Z)
  • 12'nin asal çarpanları 4 ve 3'tür.
  • 315y=12k+6 sayısı
    • 4 ile bölündüğünde 2 kalır.
    • 3 ile bölündüğünde 0 kalır.
  • 4 ile bölünebilme kuralına göre 5y iki basamaklı sayısı 4 ile bölündüğünde kalan 2 olmalıdır. 5y={50,54,58} olabilir. y={0,4,8} olabilir.
  •  3 ile bölünebilme kuralına göre 3+1+5+y=3m (k ϵ  Z) olmalıdır. 9+y=3m olduğuna göre y 3'ün katı olmalıdır. 
  • o halde y=0 olur.
  • 3150 sayısının,
    • 12 ile bölümünden kalan 6,
    • 4 ile bölümünden kalan 2,
    • 3 ile bölümünden kalan 0 olduğunu kontrol edebilirsiniz.
Ayrıca bakınız:
Bu alana not ekleyebilirsiniz.
Başka bir sorunuz mu var?
Yorumlar (1)
Katılıyor musun?
00

Güzel açıklanmış, teşekkürler


11.08.2023

10/10

Bu Yoruma Cevap Yaz

İlgili Kayıtlar
Benzer Kayıtlar
İlginizi Çekebilir