2 20
 |
Doğa Filozofları: Elea Okulu nedir? |
Bir Yunan kolonisi olan Elea kentinde kurulan Elea Okulu'nun temsilcileri Ksenofanes, Parmenides, Elealı Zenon "varlık, varoluş, yanılsama, birlik" gibi kavramlar üzerinde düşünmüşlerdir. Varlığın birliğini ve bölünemezliğini; değişmenin ve hareketin olanakızlığını kanıtlamaya çalışmışlardır.
Bir Yunan kolonisi olan Elea kentinde kurulan Elea Okulu'nun temsilcileri Ksenofanes, Parmenides, Elealı Zenon "varlık, varoluş, yanılsama, birlik" gibi kavramlar üzerinde düşünmüşlerdir. Varlığın birliğini ve bölünemezliğini; değişmenin ve hareketin olanakızlığını kanıtlamaya çalışmışlardır.
Felsefe tarihinde metafizik, Elalılarla başlamıştır. Elealılar bilginin kaynağını duyguda ve deneyde değil düşüncede bulurlar. Onlar için varlık birdir ve saltıktır, hiç değişmemiştir ve değişmeyecektir. Değişen görüntüler ardında değişmeyen varlık vardır. Bu en yüce varlık aynı zamanda dünyanın bütünüdür. (panteist öğreti)
Özdeşlik-Çelişmezlik
Elea Okulu'nun mantık öğretisi varlığın Bir olduğu ve ortaya gelmediği (yaratılmadığı) ilkesine dayanır.
Değişmezlik-Devinim
Elealı Parmenides’e göre sadece varlık vardır. Varolma ve yok olma duyuların yanıltmasıdır, duyularsa bir düşten daha gerçek değildirler. Yer değiştirme, renk değiştirme gibi insanların sözünü ettikleri şeyler sadece birer isimdir.
Zenon, evrenin madde ile dolu olduğunu ve hareketin olanaksız olduğunu kanıtlamak için paradokslar öne sürmüştür.
Birlik-Çokluk
İlke şöyledir: Varlık vardır ve yokluk yoktur; tek gerçek,sonsuz ve bölünmez olan Bir'dir.
Bir olan çok olursa bölünüyor demektir.
Bölünme ise sonsuz küçüklere aynlmadır.
Sonsuz küçükler varsa sonsuz büyükler de vardır.
Sonsuz küçükler büyüklüğü olmayan birer nokta durumundadır.
Büyüklüğü olmayan sonsuz nokta yan yana gelse bile bir nicelik, bir büyüklük oluşturamaz.
Elea Okulu’nun geliştirdiği birlik-değişmezlik, özdeşlik-çelişmezlik ve sonsuz büyüklük-sonsuz küçüklük ilkeleri, daha sonra, Aristoteles mantığının temelini oluşturmuştur.
Felsefe tarihinde metafizik, Elalılarla başlamıştır. Elealılar bilginin kaynağını duyguda ve deneyde değil düşüncede bulurlar. Onlar için varlık birdir ve saltıktır, hiç değişmemiştir ve değişmeyecektir. Değişen görüntüler ardında değişmeyen varlık vardır. Bu en yüce varlık aynı zamanda dünyanın bütünüdür. (panteist öğreti)
Özdeşlik-Çelişmezlik
Elea Okulu'nun mantık öğretisi varlığın Bir olduğu ve ortaya gelmediği (yaratılmadığı) ilkesine dayanır.
Var olanın karşıtı var olmayandır. (yokluk)
Yokluk, var olanın kaynağı olamaz çünkü var olan var olmayandan doğamaz.
Var olan, sonradan ortaya çıkmış olsaydı, bunun var olmayandan gelmesi gerekirdi.
Bu mantık ile çelişir.
Sonuç: Yalnız var olan vardır ve kendi kendisiyle özdeştir.
Yokluk, var olanın kaynağı olamaz çünkü var olan var olmayandan doğamaz.
Var olan, sonradan ortaya çıkmış olsaydı, bunun var olmayandan gelmesi gerekirdi.
Bu mantık ile çelişir.
Sonuç: Yalnız var olan vardır ve kendi kendisiyle özdeştir.
Değişmezlik-Devinim
Elealı Parmenides’e göre sadece varlık vardır. Varolma ve yok olma duyuların yanıltmasıdır, duyularsa bir düşten daha gerçek değildirler. Yer değiştirme, renk değiştirme gibi insanların sözünü ettikleri şeyler sadece birer isimdir.
Devinen bir nesne, devindiği sürenin en kısa bölümünde de olsa bir yerde duruyor demektir.
Bir yerde duran ise devinmez.
Öyleyse deviniyor sanılan, gerçekte bir yerde duruyordur.
Sonuç: Duyular insanı aldattığından duran devinen gibi görünür.
Bir yerde duran ise devinmez.
Öyleyse deviniyor sanılan, gerçekte bir yerde duruyordur.
Sonuç: Duyular insanı aldattığından duran devinen gibi görünür.
Zenon, evrenin madde ile dolu olduğunu ve hareketin olanaksız olduğunu kanıtlamak için paradokslar öne sürmüştür.
Birlik-Çokluk
İlke şöyledir: Varlık vardır ve yokluk yoktur; tek gerçek,sonsuz ve bölünmez olan Bir'dir.
Bir olan çok olursa bölünüyor demektir.
Bölünme ise sonsuz küçüklere aynlmadır.
Sonsuz küçükler varsa sonsuz büyükler de vardır.
Sonsuz küçükler büyüklüğü olmayan birer nokta durumundadır.
Büyüklüğü olmayan sonsuz nokta yan yana gelse bile bir nicelik, bir büyüklük oluşturamaz.
Elea Okulu’nun geliştirdiği birlik-değişmezlik, özdeşlik-çelişmezlik ve sonsuz büyüklük-sonsuz küçüklük ilkeleri, daha sonra, Aristoteles mantığının temelini oluşturmuştur.
Bu alana not ekleyebilirsiniz.
Başka bir sorunuz mu var?
Yorumlar (0)
Henüz yorum yapılmamış.
