2 121
![]() |
Türk müziğinde kullanılan ses değiştiriciler nelerdir? |
Sesleri inceltmek ya da kalınlaştırmak için notaların önüne ses değiştirici işaretler gelir. Bu durumda ses değiştiricinin özelliğine göre notanın koma değeri değişir.
Ses değiştirici
Sesleri inceltmek ya da kalınlaştırmak için notaların önüne ses değiştirici işaretler gelir. Bu durumda ses değiştiricinin özelliğine göre notanın koma değeri değişir, yani ses değiştirci notayı değeri kadar pesleştirir ya da tizleştirir.
Ses değiştirici işaret notanın önüne geldiğinde sadece o notayı, anahtardan sonra geldiğinde tüm diziyi değiştirir.
Notayı yarım ses (1 koma) kalınlaştırır. (pesleştirir)
Diyez
Notayı yarım ses (1 koma) inceltir. (tizleştirir)
Naturel
Önüne yazıldığı notayı doğal durumuna döndürür yani bemol ya da diyezle gelen ses değişimini ortadan kaldırır.
Türk müziğinde
Batı müziğinde yalnız bemol, diyez ve naturel işaretleri vardır. Fakat Türk müziğindeki ses aralıklarını ifade etmek için bemol ve diyez yetersiz kalmıştır. Bu yüzden çift diyez, çift bemol gibi farklı aralıklar kullanılmaktadır.
İki nota (perde) arasının dokuz parça (koma) olduğu Türk müziğinde bir tam ses pestten tize doğru ya da tizden pese doğru 1.,4.,5.,8. ve 9. komalarda diyez ve bemole sahiptir.

iki nota arasındaki bemol ve diyezler
Aşağıdaki tabloda Türk müziğinde kullanılan ses değiştirici işaretler ve ses üzerindeki yaptığı koma değişikliği gösterilmiştir.
Batı müziğinde bir notanın diyezi ya da bemolü kendi adıyla anılırken (re bemol gibi) Türk müziğinde her bir komanın farklı adı vardır. 
Sesleri inceltmek ya da kalınlaştırmak için notaların önüne ses değiştirici işaretler gelir. Bu durumda ses değiştiricinin özelliğine göre notanın koma değeri değişir, yani ses değiştirci notayı değeri kadar pesleştirir ya da tizleştirir.
Ses değiştirici işaret notanın önüne geldiğinde sadece o notayı, anahtardan sonra geldiğinde tüm diziyi değiştirir.
![]() | ![]() | ![]() |
bemol | diyez | natürel |
batı müziğinde ses değiştiriciler
BemolNotayı yarım ses (1 koma) kalınlaştırır. (pesleştirir)
Diyez
Notayı yarım ses (1 koma) inceltir. (tizleştirir)
Naturel
Önüne yazıldığı notayı doğal durumuna döndürür yani bemol ya da diyezle gelen ses değişimini ortadan kaldırır.
Türk müziğinde
Batı müziğinde yalnız bemol, diyez ve naturel işaretleri vardır. Fakat Türk müziğindeki ses aralıklarını ifade etmek için bemol ve diyez yetersiz kalmıştır. Bu yüzden çift diyez, çift bemol gibi farklı aralıklar kullanılmaktadır.
İki nota (perde) arasının dokuz parça (koma) olduğu Türk müziğinde bir tam ses pestten tize doğru ya da tizden pese doğru 1.,4.,5.,8. ve 9. komalarda diyez ve bemole sahiptir.

iki nota arasındaki bemol ve diyezler
Aşağıdaki tabloda Türk müziğinde kullanılan ses değiştirici işaretler ve ses üzerindeki yaptığı koma değişikliği gösterilmiştir.
Koma değeri | Diyezi | Bemolü | Rumuz | |
Koma | 1 | ![]() | ![]() | F |
Eksik bakiyye | 2-3 | ![]() | ![]() | E |
Bakiyye | 4 | ![]() | ![]() | B |
Küçük müneccep | 5 | ![]() | ![]() | S |
Büyük müneccep | 8 | ![]() | ![]() | K |
Tanini | 9 | ![]() | ![]() | T |
Artık ikili | 12-13 | - | - | A |
Türk müziğinde aralıklar
Batı müziğinde bir notanın diyezi ya da bemolü kendi adıyla anılırken (re bemol gibi) Türk müziğinde her bir komanın farklı adı vardır.

Bu alana not ekleyebilirsiniz.
Başka bir sorunuz mu var?
Yorumlar (2)

Katılıyor musun? 43
Bilgiler yanlış, diyez ve bemolün değerleri 1 koma değildir... İkisi de batı müziğinde 4,5 komadır
15.05.2020

Ayn
22.11.2020

Bu batı müziği değil doğu müziği. Burada 1 tam ses 9 komaya ayrıldığı için birçok ara ses varken batı müziğinde iki nota arası en fazla ikiye bölünebilir.
25.10.2022

Katılıyor musun? 00
Son örnekte hicaz perdesi için nevaya 4 koma bemol konmuş, oysa 5 koma bemol, küçük mücennep konmalı idi.
11.10.2022
1/10