0 00
 |
Elektromanyetik spektrum (tayf) nedir |
Doğadaki bütün ışınımların, onlara ait dalga boyu, frekans ve enerji arasındaki ilişkilerle oluşturulmuş bir gösterim biçimidir. Spektrumda temelde yedi çeşit dalga vardır: gama, x, morötesi, görünür ışık, kızılötesi, mikrodalga ve radyo dalgaları.
Elektromanyetik spektrum
Elektromanyetik spektrum (elektromanyetik tayf, İng: electromagnetic spectrum), bütün elektromanyetik ışınımların dalga boyları (veya frekansları) göz önüne alınarak sıralanmasıdır. Böylece evrendeki bütün dalgalar, yani ışık sınıflandırılmıştır.
Bir cisimden etrafa yayılan ışınım o cismin elektromanyetik spektrumudur.
Dalga çeşitleri
Elektromanyetik tayftaki dalgalar ve örnekler ile bunlara ait frekans (f) ve dalga boyunu (λ) gösteren tablo aşağıda verilmiştir.
İnsan gözünün algılayabildiği ışık tayfının çok küçük bir aralık olduğuna dikkat ediniz.
Bu tayf üzerindeki dalga boyları atom altı boyutlardan kilometrelerce uzunluğa kadar uzanır. Örneğin, gama ışınları atom çekirdeği ile görünür ışık tek hücreli canlıların boyutu ile radyo dalgaları ise binaların boyutu ile ölçeklenebilir.
spektrumda dalga boyu ve frekans ölçekleri
Sınırlar
Elektromanyetik spektrumda dalga boyu en az Planck uzunluğu kadar olabileceği için spektrumun yüksek frekans tarafında sınır bu değerdir. Düşük frekans tarafında ise dalga boyunun limitini teorik olarak evrenin boyutu sınırlar.
İlişkiler
Dalga boyu, frekans ile ters orantılıdır. Dalga boyu, hız (ışık hızı, c) ile frekansın bölümüne eşittir.
Enerji, Planck sabiti ile frekansın çarpımına eşittir.
Yüksek frekanslı dalgalar, yüksek enerjiye ve kısa dalga boyuna sahiptir. Düşük frekanslı dalgalar ise düşük enerjiye ve uzun dalga boyuna sahiptir.
Elektromanyetik spektrum (elektromanyetik tayf, İng: electromagnetic spectrum), bütün elektromanyetik ışınımların dalga boyları (veya frekansları) göz önüne alınarak sıralanmasıdır. Böylece evrendeki bütün dalgalar, yani ışık sınıflandırılmıştır.
Bir cisimden etrafa yayılan ışınım o cismin elektromanyetik spektrumudur.
Dalga çeşitleri
Elektromanyetik tayftaki dalgalar ve örnekler ile bunlara ait frekans (f) ve dalga boyunu (λ) gösteren tablo aşağıda verilmiştir.
| dalga | f (hz) | λ (m) |
| Gama ışınları radyoaktif elementler | 1020 | 10-12 |
| X-ışınları röntgen cihazı | 1018 | 10-10 |
| Morötesi ışınım (ultraviyole) güneş ışığı | 1016 | 10-8 |
| Görünür ışık ampul | 1015 | 10-6 |
| Kızılötesi ışınım (infrared) TV kumandası | 1012 | 10-5 |
| Mikrodalga mikrodalga fırın | 108 | 10-2 |
| Radyo dalgaları FM radyolar | 104 | 103 |
spektrumda dalga boyu ve frekans çizelgesi
İnsan gözünün algılayabildiği ışık tayfının çok küçük bir aralık olduğuna dikkat ediniz.
Bu tayf üzerindeki dalga boyları atom altı boyutlardan kilometrelerce uzunluğa kadar uzanır. Örneğin, gama ışınları atom çekirdeği ile görünür ışık tek hücreli canlıların boyutu ile radyo dalgaları ise binaların boyutu ile ölçeklenebilir.
spektrumda dalga boyu ve frekans ölçekleri
Sınırlar
Elektromanyetik spektrumda dalga boyu en az Planck uzunluğu kadar olabileceği için spektrumun yüksek frekans tarafında sınır bu değerdir. Düşük frekans tarafında ise dalga boyunun limitini teorik olarak evrenin boyutu sınırlar.
İlişkiler
Dalga boyu, frekans ile ters orantılıdır. Dalga boyu, hız (ışık hızı, c) ile frekansın bölümüne eşittir.
Enerji, Planck sabiti ile frekansın çarpımına eşittir.
| λ = c / f E = h.f |
Yüksek frekanslı dalgalar, yüksek enerjiye ve kısa dalga boyuna sahiptir. Düşük frekanslı dalgalar ise düşük enerjiye ve uzun dalga boyuna sahiptir.
| frekans | dalga boyu | enerji |
| yüksek | kısa | yüksek |
| düşük | uzun | az |
Bu alana not ekleyebilirsiniz.
Başka bir sorunuz mu var?
Yorumlar (0)
Henüz yorum yapılmamış.
