16 99
![]() |
Canlılarda dayanıklılık ne demektir? |
Canlıların dayanıklılığı, birim ağırlığa düşen kesit alanıdır ve bu yüzden canlılar belirli bir boyuttan sonra kendi vücudunu taşıyamaz.
Canlılar belirli bir boyuttan sonra kendi vücudunu taşıyamaz. Çünkü normalden daha kalın bacak kemiklerine ve daha fazla kasa ihtiyaç duyarlar.
Canlının boyutu azaldıkça dayanıklılığı artar. Bu durumda da çok fazla ısı kaybedeceğinden metabolizmasının çok hızlı çalışması gerekir. Çünkü canlılar hacimleri oranında enerji tüketirken yüzey alanları oranında ısı kaybederler.
Model
Canlıların dayanıklılığı, birim ağırlığa düşen kesit alanı olarak ifade edilebilir.
Canlılar homojen ve düzgün geometrik yapıda olmadıkları için dayanıklılıklarını karşılaştırmak kolay değildir. Ayrıca canlının boyutunun dışında kemik ve kas yapıları birbirinden farklıdır. Yalnızca kesit alanı/hacim oranı ile dayanıklılığı karşılaştırmak yeterli olmamakla birlikte fikir yürütmek amacıyla bir model oluşturulabilir.

insan kesit modeli
Örnekler Bir katı cisim ölçekli olarak büyütüldüğünde hacmi, kesit alanına göre daha fazla artar. Fakat cismin dayanıklılığı azalmış olur. Bu durum kareküp kanunu olarak da bilinir.
Karınca
Karıncanın kesit alanı/hacim oranı yüksektir. Bir karınca kendi ağırlığının birkaç katını kaldırabilirken bir at kendisi gibi bir atı bile taşıyamaz. Eğer karınca orantılı bir şekilde insan boyutuna çıkarılırsa kendi ağırlığını bile kaldıramaz.
Fil
Fil, kendisi gibi bir fili taşıyamaz. Eğer bir fil ve fare aynı uçurumdan aşağı düşseler filin akîbeti fareden çok daha kötü olur.
Küçük canlılar aldıkların besini daha çok vücut sıcaklığını korumakta kullanılır. Buna karşın fil gibi yüzey alanının hacmine oranı küçük olan canlılar fazla enerjilerini dışarı atabilmeleri için büyük kulaklara ihtiyaç duyar.
Balina
Balina bir filden ortalama otuz kat büyüktür. Fakat balinaların kemikleri vücutlarına nispeten fazla dayanıklı değildir. Suyun içindeyken balinanın ağırlığını suyun kaldırma kuvveti dengeler. Fakat balina karaya vurursa bütün ağırlığı kemiklerinin üzerine biner ve balina bu ağırlığı taşıyamaz. Kemikleri kolayca kırılır ve iç organlarına batarak ölmesine neden olur.

Canlının boyutu azaldıkça dayanıklılığı artar. Bu durumda da çok fazla ısı kaybedeceğinden metabolizmasının çok hızlı çalışması gerekir. Çünkü canlılar hacimleri oranında enerji tüketirken yüzey alanları oranında ısı kaybederler.
Model
Canlıların dayanıklılığı, birim ağırlığa düşen kesit alanı olarak ifade edilebilir.
Canlılar homojen ve düzgün geometrik yapıda olmadıkları için dayanıklılıklarını karşılaştırmak kolay değildir. Ayrıca canlının boyutunun dışında kemik ve kas yapıları birbirinden farklıdır. Yalnızca kesit alanı/hacim oranı ile dayanıklılığı karşılaştırmak yeterli olmamakla birlikte fikir yürütmek amacıyla bir model oluşturulabilir.

insan kesit modeli
Örnekler
Karınca
Karıncanın kesit alanı/hacim oranı yüksektir. Bir karınca kendi ağırlığının birkaç katını kaldırabilirken bir at kendisi gibi bir atı bile taşıyamaz. Eğer karınca orantılı bir şekilde insan boyutuna çıkarılırsa kendi ağırlığını bile kaldıramaz.

Fil
Fil, kendisi gibi bir fili taşıyamaz. Eğer bir fil ve fare aynı uçurumdan aşağı düşseler filin akîbeti fareden çok daha kötü olur.
Küçük canlılar aldıkların besini daha çok vücut sıcaklığını korumakta kullanılır. Buna karşın fil gibi yüzey alanının hacmine oranı küçük olan canlılar fazla enerjilerini dışarı atabilmeleri için büyük kulaklara ihtiyaç duyar.

Balina
Balina bir filden ortalama otuz kat büyüktür. Fakat balinaların kemikleri vücutlarına nispeten fazla dayanıklı değildir. Suyun içindeyken balinanın ağırlığını suyun kaldırma kuvveti dengeler. Fakat balina karaya vurursa bütün ağırlığı kemiklerinin üzerine biner ve balina bu ağırlığı taşıyamaz. Kemikleri kolayca kırılır ve iç organlarına batarak ölmesine neden olur.

Bu alana not ekleyebilirsiniz.
Başka bir sorunuz mu var?
Yorumlar (3)

Katılıyor musun? 249
Bence çok güzel bir site
19.01.2020
10/10

Katılıyor musun? 186
Şey fareyi de ekler misiniz
06.01.2021
10/10

Katılıyor musun? 145
bilgi için teşekkürler
03.01.2021
10/10