6 210
![]() |
Bakterilerin hücre yapısı nasıldır? |
Bakteri hücresi tek hücreli prokaryot yapıdadır. Dış kısmı hücre zarı, hücre duvarı, kapsül, pilus ve kamçıdan; iç kısmı sitoplazma, ribozom ve DNA'dan oluşur.
Prokaryot
Bakteriler, canlılar aleminin en ilkel canlı grubudur. Mikroskobik, tek hücreli prokaryot yapıya sahip organizmalardır.
Organel
Bakterilerin mitokondri ve kloroplast gibi zarla çevrili bir organeli yoktur. Sahip oldukları tek organel ribozomdur.
Bakteri sitoplazmasında ribozomlardan başka, DNA, RNA, enzim, protein, glikojen ve yağ tanecikleri bulunur.
![](/mng/images/2941-0.png)
bakteri hücre yapısı
Hücre şekli
Bakteri hücreleri çubuk, yuvarlak, spiral veya virgül şeklinde olabilirler.
![](/mng/images/2941-1.png)
bakteri hücre şekilleri
Peptidoglikan
Bakterilerde hücre zarının üstünde bir de hücre duvarı bulunur. Hücre duvarının ana bileşeni peptidoglikandır. Bitkilerde hücre duvarının temel yapı maddesinin selüloz olduğunu hatırlayınız.
Peptidoglikan, birbirine kısa polipeptit zincirleriyle (aminoasitlerle) çapraz şekilde bağlanmış şeker polimerlerinden (polisakkaritlerden) oluşur.
Kapsül
Bakterilerin bir kısmında hücre duvarının dış yüzeyinde polisakkarit yapıda olan kapsül bulunur. Kapsül, bakterinin yüzeylere tutunmasını sağlar. Ayrıca bakteriyi kötü ortam şartlarına daha dirençli olmasını sağlar. Kapsül genellikle hastalık yapan bakterilerde görülür.
Pilus
Bazı bakteriler yüzeylere pilus (çoğulu pili) adı verilen kısa uzantılarla tutunur. Ayrıca pilus, konjugasyon esnasında genetik materyal (DNA) aktarımı sırasında eş bakterileri bir arada tutar.
Kamçılar
Çoğu pasif olarak yer değiştirse de özellikle sulu ortamlarda yaşayabilen bazı bakteriler kamçı adı verilen uzantılar sayesinde aktif hareket edebilirler.
Çekirdek alanı
Bakterilerin çekirdek zarı olmadığı için DNA'sı serbest olarak sitoplazma içinde çekirdek alanı denilen bölgededir. DNA halka şeklindedir.
Plazmit
Bakterilerde plazmit adı verilen yapılar bulunabilir. Bunlar bakterinin DNA'sından bağımsız çoğalan küçük halka şeklinde DNA parçacıklarıdır. Plazmitler, kimyasal maddelere karşı direnç gösteren genleri içerir. Plazmitin sağladığı bu direnç diğer bir bakteriye plazmit aktarımıyla geçebilir.
Bakteriler, canlılar aleminin en ilkel canlı grubudur. Mikroskobik, tek hücreli prokaryot yapıya sahip organizmalardır.
Organel
Bakterilerin mitokondri ve kloroplast gibi zarla çevrili bir organeli yoktur. Sahip oldukları tek organel ribozomdur.
Bakteri sitoplazmasında ribozomlardan başka, DNA, RNA, enzim, protein, glikojen ve yağ tanecikleri bulunur.
![](/mng/images/2941-0.png)
bakteri hücre yapısı
Hücre şekli
Bakteri hücreleri çubuk, yuvarlak, spiral veya virgül şeklinde olabilirler.
![](/mng/images/2941-1.png)
bakteri hücre şekilleri
Peptidoglikan
Bakterilerde hücre zarının üstünde bir de hücre duvarı bulunur. Hücre duvarının ana bileşeni peptidoglikandır. Bitkilerde hücre duvarının temel yapı maddesinin selüloz olduğunu hatırlayınız.
Peptidoglikan, birbirine kısa polipeptit zincirleriyle (aminoasitlerle) çapraz şekilde bağlanmış şeker polimerlerinden (polisakkaritlerden) oluşur.
Kapsül
Bakterilerin bir kısmında hücre duvarının dış yüzeyinde polisakkarit yapıda olan kapsül bulunur. Kapsül, bakterinin yüzeylere tutunmasını sağlar. Ayrıca bakteriyi kötü ortam şartlarına daha dirençli olmasını sağlar. Kapsül genellikle hastalık yapan bakterilerde görülür.
Pilus
Bazı bakteriler yüzeylere pilus (çoğulu pili) adı verilen kısa uzantılarla tutunur. Ayrıca pilus, konjugasyon esnasında genetik materyal (DNA) aktarımı sırasında eş bakterileri bir arada tutar.
Kamçılar
Çoğu pasif olarak yer değiştirse de özellikle sulu ortamlarda yaşayabilen bazı bakteriler kamçı adı verilen uzantılar sayesinde aktif hareket edebilirler.
Çekirdek alanı
Bakterilerin çekirdek zarı olmadığı için DNA'sı serbest olarak sitoplazma içinde çekirdek alanı denilen bölgededir. DNA halka şeklindedir.
Plazmit
Bakterilerde plazmit adı verilen yapılar bulunabilir. Bunlar bakterinin DNA'sından bağımsız çoğalan küçük halka şeklinde DNA parçacıklarıdır. Plazmitler, kimyasal maddelere karşı direnç gösteren genleri içerir. Plazmitin sağladığı bu direnç diğer bir bakteriye plazmit aktarımıyla geçebilir.
Bu alana not ekleyebilirsiniz.
Başka bir sorunuz mu var?
Yorumlar (0)
Henüz yorum yapılmamış.