00
UBV fotometrik sistemi (Johnson-Morgan sistemi) nedir?

UBV sistemi, 1953 yılında H. L. Johnson ve W. W. Morgan tarafından geliştirilen, morötesi-mavi-sarı filtrelerin kullanıldığı fotometrik sistemdir.

Fotometrik sistem
Fotometrik sistem, belirli bir alıcı ve geçirme bandına sahip, tanımlanmış standart yıldız kümesi olan bir ışıkölçüm yöntemidir.

UBV sistemi
UBV sistemi 1953 yılında Harold Lester Johnson (1921 - 1980) and William Wilson Morgan  (1906 - 1994) tarafından geliştirilmiş bir fotometrik sistemdir.

Johnson-Morgan sistemi olarak da bilinen bu uygulama ilk standart fotometrik sistemdir. Bu sistem RCA 1P21 fotokatlandırıcı tüp ve üç adet geniş bant filtre kullanılarak tasarlanmıştır.

Işıkölçüm için kullanılan geniş bant fotometrik sistemlerden birisi olan UBV sistemi, yıldızları renklerine göre spektral (tayfsal) olarak sınıflandırmak için kullanılır.

Sistem adını morötesi parlaklık (U), mavi parlaklık (B)  ve görsel parlaklık (V) ifadelerinden almaktadır. U, B ve V parlaklıkları kendine has dalgaboylarına duyarlı filtrelerdir.
 
filtre dalga boyu duyarlılığı renk
U 364 nm, 3600 Angstrom morötesi
B 442nm, 4200 Angstrom mavi
V 540 nm, 5400 Angstrom sarı
 

UBV filtresi

Bir yıldız kızılötesi bantta daha parlak iken morötesinde daha soluk olabilir. Bu nedenle parlaklık değeri ile kullanılan filtre (elektromanyetik spektrumun hangi bölgesinde çalışıldığı) çok önemlidir.

Sarı kadir (V)
Bir yıldızın görünür parlaklığını ölçmek için sarı filtre (sarıya duyarlı film) kullanılırsa sarı kadir elde edilir. Gözün en duyarlı olduğu bölge olan sarı, göz ile görülene en yakın parlaklığı verir. Buna aynı zamanda görsel parlaklık (görsel kadir) de denir. UBV sisteminde sarı kadir (görsel parlaklık) V filtresi (İng: visible filter) ile elde edilir. Bu filtre 5400 Angstrom'da maksimum geçirgenliğe sahiptir.

Mavi kadir (B)
Işıkölçümü yapılırken mavi bir filtre kullanılırsa mavi kadir elde edilir. Buna fotoğraf (fotogörsel) parlaklığı da denir. UBV sistemindeki B filtresi fotoğrafik parlaklıklarla uyuşur. B filtresinin mavi filtrenin yanısıra bir de morötesi engelleme filtresi vardır. Morötesi engelleme, parlaklığın ölçümünü Balmer süreksizliğinin etkisinden korumak için kullanılır.

U filtresi
U filtresi, morötesi (ultraviyole) ışığa duyarlıdır. Yakın kızılötede bir miktar ışık geçirir, kırmızı sızıntıya sahiptir. Bu etki bir filtre yardımıyla giderilir. Dünya atmosferi morötesi ışığı engellediği için U filtresinin kısa dalga boylarında kullanımı sınırlıdır.

Standart yıldızlar
Başlangıçta 10 temel standart yıldızla tanımlanan UBV sisteminin yıldız kümesi, dünyadaki bütün gözlem evleri tarafından ışıkölçerlerin ayarlanması için yeterli olmadığı için daha sonra genişletilmiştir. 1963 yılında Johnson tarafından 104 standart yıldız yayınlanmıştır.
Bu alana not ekleyebilirsiniz.
Başka bir sorunuz mu var?
Yorumlar (0)

Henüz yorum yapılmamış.

İlgili Kayıtlar
Benzer Kayıtlar
İlginizi Çekebilir