Aklın ilkeleri
Kelam ilmine göre aklın üç ilkesi vardır. Bunlar:

• nefiy ve ispat
• vücup ve imkan
• mükemmellik ve eksiklik

Kelam ilmine göre aklın ilkelerinden birisi olan vücup ve imkan ilkesini anlamak için şu üç terimi anlamak gerekir:

• zati
• lazım
• araz

Zati
Zati, ne zihinde ne de dış dünyada varlıktan ayrılması mümkün olmayan nitelik (özellik, vasıf) demektir.

Lazım
Lazım, dış dünyada varlıktan ayrılmasa da zihinde varlığın onsuz düşünülmesi mümkün olan demektir.

Araz
Araz, hem zihinde hem de dış dünyada varlıktan ayrılması mümkün olan demektir.

Vücup
Vücup, zorunluluk, gerekli olmak, gereklilik demektir.

Vücup olma, Allah'ın zatından ayrılamaz bir niteliktir. Allah, hiçbir durumda yokluğu düşünülemeyendir, varlığı zorunludur, yani vacibu'l vücut'tur.

İmkan
İmkan, olası olmak, sonradan var olma ihtimali olmak demektir. 

Yaratılmışların (muhdes varlıklar) var olması ya da yok olması mümkündür, yani mümkünu'l vücut'tur. Sonradan var olmak (hudus) ve imkan (olup olmaması mümkün olmak) varlıkların zatında vardır, yani onlardan ayrılmaz.
 

Allah	yaratılmışlar
zorunlu varlıktır.	mümkün varlıklardır.
yokluğu düşünülemez.	var olması da yok olması da düşünülebilinir.
vacibu'l vücuttur.	mümkünu'l vücuttur.

İlkeler
Kelam ilminde vücup ve imkan ilkesinden özellikle Allah'ın sıfatları tespit edilirken yararlanılmıştır. Bu ilkelerden yola çıkılarak başka ilkeler de türetilmiştir. Örneğin:

• vacip, bir şeylerin birleşmesinden (cüzlerden) oluşamaz, yani vacip, mürekkep (birleşmiş) değildir.
  • cüzlerden (parçalardan) oluşsaydı, parçaları yok olduğunda o da yok olurdu.
• vacip başka bir şeye muhtaç değildir, yani başka bir şey ile vacip olunamaz.
  • vacip bir yerde, yönde değildir, bunlara da ihtiyaç duymaz.