0 00
 |
İstidlal yöntemleri: Dilin kelimelere verdiği belli manalarla istidlal etmek nedir? |
Dilin kelimelere verdiği belli manalarla istidlal etmek, kelimelere bağlamına ve dil kurallarına uygun şekilde anlam vermektir.
Dilin kelimelere verdiği belli manalarla istidlal etmek, kelam ilminde kullanılan istidlal (delillendirme) yöntemlerinden birisidir.
Dil ve kelimeler
Dillerde varlıklar ve kavramlar kelimelerle ifade edilir. Kelimelerin ifade ettiği anlamlar bellidir. Bu manalar bağlamından kopartılarak te'vil edildiğinde dini metinler tahrife uğrayabilir.
Örnek
"oruç" kelimesi, "geri durmak, kaçınmak" gibi anlamlara gelen Arapçası siyam olan ve Farsça'dan Türkçe'ye geçen bir sözcüktür.
Oruç ibadeti denildiğinde özel olarak bir gün içinde yeme içmeden uzak durmak kast edilir. Fakat dil mantığına aykırı olarak oruç kelimesine bu bağlamı dışında bir anlam vermek asılsız bir yaklaşım olur.
Bu tür durumları bertaraf etmek için kelamcılar bu istidlal yöntemine başvurmuşlardır.
Yöntem
Bir kelimenin sözlük, terim, mecaz gibi çeşitli anlamları olabilir.
Semantik (anlam bilimi) yöntem olarak da bilinen bu yönteme göre bir dilde bir kelimeden ilgili bağlamda ve o dilin dil kurallarına göre ne anlaşılıyorsa onu öylece anlamak gerekir. Böylece aykırı anlamların oluşmasının önüne geçilmelidir.
Kelimelere anlam verilirken kasıt (bağlam) ile uyum aranmalıdır.
Örnek
Dil ve kelimeler
Dillerde varlıklar ve kavramlar kelimelerle ifade edilir. Kelimelerin ifade ettiği anlamlar bellidir. Bu manalar bağlamından kopartılarak te'vil edildiğinde dini metinler tahrife uğrayabilir.
Örnek
"oruç" kelimesi, "geri durmak, kaçınmak" gibi anlamlara gelen Arapçası siyam olan ve Farsça'dan Türkçe'ye geçen bir sözcüktür.
Oruç ibadeti denildiğinde özel olarak bir gün içinde yeme içmeden uzak durmak kast edilir. Fakat dil mantığına aykırı olarak oruç kelimesine bu bağlamı dışında bir anlam vermek asılsız bir yaklaşım olur.
Bu tür durumları bertaraf etmek için kelamcılar bu istidlal yöntemine başvurmuşlardır.
Yöntem
Bir kelimenin sözlük, terim, mecaz gibi çeşitli anlamları olabilir.
Semantik (anlam bilimi) yöntem olarak da bilinen bu yönteme göre bir dilde bir kelimeden ilgili bağlamda ve o dilin dil kurallarına göre ne anlaşılıyorsa onu öylece anlamak gerekir. Böylece aykırı anlamların oluşmasının önüne geçilmelidir.
Kelimelere anlam verilirken kasıt (bağlam) ile uyum aranmalıdır.
Örnek
- Bütün filleri Allah yaratmıştır. İyi ve kötü fiiller Allah'ın yaratmasıyla olur. "O halde, şer Allah'tandır." demek anlamsız bir çıkarımdır.
- Allah'tan başka her şey zayıftır. "Bu durumda Allah'ın dini zayıftır." demek anlamsızdır.
Bu alana not ekleyebilirsiniz.
Başka bir sorunuz mu var?
Yorumlar (0)
Henüz yorum yapılmamış.
